06 apr '23 Fiscale hervorming: (ongewenste) gevolgen voor de beleggingsfiscaliteit?

Begin dit jaar introduceerde Minister van Financiën Van Peteghem zijn voorstel tot bredere hervorming van het Belgische fiscale landschap. Sinds de voorstelling van dit actieplan werd er gespeculeerd over de voorgenomen maatregelen en voornamelijk over de impact dat het met zich mee zouden brengen.

Ook in de beleggingswereld deden de hervormingsplanningen het nodige stof opwaaien. Vrij snel na de voorstelling van de hervorming deed immers het gerucht de ronde dat het fiscaal aantrekkelijk regime dat bestaat voor vennootschapsinvesteringen in DBI-fondsen op de schop zou gaan. En ook voor een verhoging van de jaarlijkse effectentaks werd gevreesd.

Recent werd het algemene actieplan geconcretiseerd in een voorontwerp van wet. De gerezen bezorgdheden waren niet geheel ten onrechte, zo blijkt.

Wijzigingen van het DBI-regime

DBI-fondsen

Het voorontwerp van wet maakt in één pennentrek komaf met het fiscaal gunstregime waarvan vennootschappen-investeerders op vandaag kunnen genieten voor investeringen in DBI-Beveks (de zogenaamde “DBI-fondsen”). Ter herinnering, vennootschappen die hun overtollige cash in dergelijke fondsen investeren, worden als uitzondering op het algemene principe niet belast op inkomsten of meerwaarden die voorvloeien uit het DBI-fonds (voor zover op niveau van het fonds zelf specifieke voorwaarden worden nageleefd). In de huidige ontwerpteksten verdwijnt dit fiscaal gunstregime en zullen vennootschappen die in een DBI-fonds investeren vennootschapsbelasting betalen op de gerealiseerde inkomsten of meerwaarden uit dit fonds. Dergelijke fondsen verliezen onder de huidige teksten dus hun fiscaal voordeel voor de vennootschappen die erin beleggen.

Private equityfondsen

Enigszins onverwacht, doch niet minder verregaand, heeft dit voorontwerp ook gevolgen voor private equityfondsen. Het huidig ontwerp zal er immers toe leiden dat de klassieke private equitystructuur met gespreide minderheidsdeelnemingen (veelal georganiseerd rond een “private privak”), een keten van belastingen met zich mee zal brengen. Zowel op niveau van het private equityfonds zelf, als op niveau van de vennootschap-investeerder.

Dat men de opbrengsten van vennootschappen-investeerders van dergelijke fondsen wenst te onderwerpen aan vennootschapsbelasting, net zoals men dit wenst te doen voor opbrengsten van een DBI-fonds, lijkt ons – in de “logica” van de bredere fiscale hervorming – ergens aannemelijk. Maar dat men hiermee ook belasting zal triggeren op niveau van het private equityfonds zelf (waar dat voorheen niet het geval was), lijkt veel moeilijker verdedigbaar. Vooral omdat vennootschappen-beleggers in private equityfondsen onder de huidige regeling verplicht werden om een beleggingsengagement op lange termijn aan te gaan om een fiscaal voordeel te kunnen genieten. Het lijkt moeilijk verdedigbaar om na het nemen van deze engagementen “en cours de route” het fiscaal regime van het vehikel waarin zij investeerden te wijzigen. Indien het wetsontwerp hieromtrent ongewijzigd blijft, vermoeden wij dat een heel aantal beleggers de wet op dit punt zouden durven aanvallen, o.a. op basis van het legaliteitsbeginsel.

Familiale holdings en private equitystructuren

Verder staan er ook voor familiale holdings en familiale private equitystructuren ingrijpende wijzigingen op til. Dividenden en meerwaarden van onderliggende participaties zullen enkel vrijgesteld blijven van vennootschapsbelasting op niveau van de holding, indien de holding ofwel een deelneming in de onderliggende vennootschap aanhoudt van minstens 10%, ofwel een deelneming aanhoudt met een aanschaffingswaarde van € 2,5 miljoen (indien de 10% niet gehaald kan worden). Nieuw is vooral de verduidelijking dat de € 2,5 miljoen drempel enkel geldt indien de onderliggende deelneming boekhoudkundig verwerkt wordt als “financieel vast actief”. Dat houdt de facto in dat er een bijzondere “duurzame band” aanwezig moet zijn tussen de holding en de onderliggende vennootschap. De memorie van toelichting verduidelijkt daarbij dat deelnemingen met een louter beleggingsoogmerk alvast geen financieel vaste activa kunnen uitmaken.

Familiale holdings die in rechtstreekse lijnen investeren in aandelen en die geen deelnemingen van 10% of meer aanhouden zullen, zelfs al is de aanschaffingswaarde van hun participatie groter dan € 2,5 miljoen, door de voorgenomen wijziging in vele gevallen rekening moeten houden met vennootschapsbelasting op de dividenden en meerwaarden gerealiseerd via deze participaties (waar dat vroeger niet noodzakelijk het geval was).

Geen gevolgen voor natuurlijke personen

Volledigheidshalve merken wij op dat de fiscaliteit voor natuurlijke personen investeerders in voormelde fondsen ongewijzigd blijft en dat de voorgenomen wijzigingen geen invloed hebben op hun situatie. Gerealiseerde meerwaarden door natuurlijke personen blijven (onder de huidige stand van wetgeving) onbelast voor zover ze kaderen binnen het normaal beheer van privévermogen. Opbrengsten onder de vorm van interesten of dividenden zijn onderworpen aan de (bevrijdende) roerende voorheffing van 30%.

Effectentaks

Het voorontwerp van wet voorziet verder ook in een verhoging van de effectentaks. Op vandaag is elke titularis van een effectenrekening met een waarde van meer dan € 1 miljoen in België onderworpen aan de jaarlijkse taks op de effectenrekening aan een vast tarief van 0,15%.

Om de budgettaire weerslag van de voorziene verlaging van de personenbelasting gedeeltelijk te compenseren, wenst men het tarief van de jaarlijkse taks op de effectenrekeningen te verhogen van 0,15% naar 0,30%, berekend over een gemiddelde waarde van de effectenrekening genomen over verschillende referentietijdstippen.

Conclusie

Het voorontwerp van wet heeft de gemoederen in de beleggingswereld danig verhit en heel wat reacties uitgelokt. Vanuit politieke hoek vangt men ondertussen verschillende signalen op over de haalbaarheid van de voorgenomen wijzingen. Zo lijkt het helemaal niet zeker of de (onvoorziene?) gevolgen van het gewijzigde DBI-regime voor de private equityfondsen, zoals hoger reeds geschetst, er zullen komen. Naar verluidt is men op de hoogte van de problematiek en bekijkt men of en hoe men dit moet verhelpen.  

Voor vennootschappen-investeerders lijkt men het er – voorlopig – politiek over eens dat de bestaande fiscale gunstige behandelingen van deelnemingen in DBI-fondsen en in private equityfondsen zullen verdwijnen. Vennootschappen die geïnvesteerd hebben in dergelijke participaties dienen hiervoor best op korte termijn (voor eind 2023) hun voorzorgen te nemen.

Voor natuurlijke personen investeerders lijken de zaken niet te wijzigen.

In ieder geval dient men de voorgestelde wijzigingen met het nodige voorbehoud te benaderen. Het betreft nog steeds een voorontwerp van wet en het blijft onzeker of er voldoende politieke animo bestaat om dit voorstel integraal, in zijn huidige vorm, aan te nemen. Vanzelfsprekend volgen wij dit actief op en houden wij u op de hoogte zodra er nieuwe ontwikkelingen zich zouden voordoen.

 

Schrijf me in op de nieuwsbrief