21 jan '25 De invloed van volatiliteit op uw financiële toekomst

De haarlijn wijkt gestaag. De buikomvang valt steeds moeilijker in te tomen. Geen twijfel mogelijk, binnenkort schudt Abraham me de hand. Wat wil ik nog in dit leven? Een sportwagen zo rond mijn zeventigste! Voor trips waarbij de reis belangrijker is dan de bestemming.

Daarmee is een doel gesteld en kan ik aan de slag. Of ik binnen 20 jaar voldoende budget heb om me die veel te lage tweezitter aan te schaffen, hangt af van een aantal factoren. Welk bedrag zet ik nu al opzij? Hoeveel kan ik de komende jaren sparen? Welk rendement zal ik behaald hebben op het belegde bedrag? Deze drie variabelen moeten secuur op mekaar afgestemd worden, wil ik mijn droom realiseren.

Het verschil in rendement tussen aandelen en obligaties

Tenzij ik vandaag enkele nulcouponobligaties met een looptijd van 20 jaar op de kop kan tikken, is het rendement onzeker. In “Wat is de beste belegging voor de volgende generatie(s)?” besloten we dat over een lange periode aandelen een superieur rendement leverden. Dit was de voorbije 20 jaar niet anders. In euro bracht een wereldwijde aandelenportefeuille[1] 9,1% per jaar op, een wereldwijde obligatieportefeuille[2] slechts 3,3%. 10.000 euro werd een dikke 57.000 of bleef steken rond de 19.000. Een blitse tweezitter of een gammele kar dus.

De volatiliteit begrijpen: schommelingen en risico’s

Maar aandelen schommelen meer dan obligaties. De volatiliteit geeft aan hoe sterk de prijs van een effect in waarde schommelt. Hoe hoger die volatiliteit of de spreiding van de rendementen rondom het gemiddelde zoals gemeten door de standaardafwijking, hoe groter de vork waarin het aantal mogelijke uitkomsten vallen.

Figuur 1

Bron: Investopedia

In de periode 2004–2024 bedroeg het gemiddeld rendement per kalenderjaar van een wereldwijde obligatieportefeuille 3,5% met een standaardafwijking van 6,6%. Dit betekent dat er 68% kans is dat het rendement van die portefeuille in een bepaald jaar tussen -3,1% (gemiddelde min 1 keer de standaardafwijking) en +10,1% (gemiddelde plus 1 keer de standaardafwijking) lag. Schuiven we het interval op naar het gemiddelde min en plus 2 keer de standaardafwijking) dan stijgt de kans dat een waarneming daar binnen valt tot 95% (figuur 1). In diezelfde periode liet een wereldwijde aandelenportefeuille een gemiddeld rendement per kalenderjaar optekenen van 10,6% met een standaardafwijking van 16,5%. Met andere woorden, er was bijna 48% kans op een jaarrendement van -22,4% tot +10,6% en 48% kans op een jaarrendement tussen +10,6% en 43,6% (tabel 1).

Tabel 1

Bron: Bloomberg & Truncus

De spreiding van mogelijke rendementen

Het rendement dat de aandelen- en obligatieportefeuilles leverden in de afgelopen 20 jaar was het resultaat van slechts één van de talloze parcours die ze konden gevolgd hebben. Wanneer we voor zowel de aandelen als de obligaties elk 100 portefeuilles simuleren binnen de normaalverdeling zoals gedefinieerd door hun respectievelijk rekenkundig gemiddelde en standaardafwijking wordt meteen duidelijk dat de mogelijke uitkomstenvork voor de wereldwijde aandelenportefeuille (figuur 2) veel breder is dan voor de wereldwijde obligatieportefeuille (figuur 3). Bij een belegging met een gegarandeerd vast rendement is het rekenkundig gemiddelde gelijk aan dat vast jaarlijks rendement en is de standaardafwijking gelijk aan 0. Bijgevolg zal elke simulatie precies hetzelfde eindresultaat opleveren.

Figuur 2

Bron: Bloomberg

Figuur 3

Bron: Bloomberg

Conclusie

Volatiliteit is slechts één aspect van risico. Het is een simplificatie van de realiteit, maar de meetbaarheid en de werkbaarheid ervan zijn grote voordelen. Hoe hoger de volatiliteit, hoe groter de kans dat het uiteindelijk behaalde rendement afwijkt van het verwachte rendement. Mijn doelstelling is duidelijk: binnen 20 jaar een paardenstal op wielen. Kan die een maatje groter of is er ruimte voor wat opties, dan is dat mooi meegenomen. Met een oude knol neem ik geen genoegen. In functie daarvan kan ik me beraden over welk risico ik wil nemen en hoeveel ik vandaag beleg.

Door Kristof De Graeve

Kristof De Graeve maakt sinds 2019 deel uit van het Truncus team. Dankzij meer dan 20 jaar ervaring als analist binnen de private banking sector heeft hij een breed gezichtsveld op diverse sectoren en bedrijven vergaard om zijn carrière bij Truncus verder te zetten als Senior Financial Analyst, een functie die hij al sinds de start van zijn loopbaan vol passie uitoefent. Kristof heeft meerdere diploma’s op zijn palmares staan: Licentiaat Handelswetenschappen (afstudeerrichting Financieel Beleid & Beleggingsbeheer), een Master in Financial Accounting & Corporate Finance en is sinds 2015 gecertificeerd adviseur voor familiebedrijven.